این دو ماده در دندانپزشکی، بهویژه در ترمیمها و ارتودنسی، نقش بسیار مهمی دارند
۱. کامپوزیت دندانپزشکی
کامپوزیتها مواد ترمیمی همرنگ دندان هستند که برای پر کردن حفرهها، ترمیم شکستگیها و بهبود زیبایی دندانها استفاده میشوند. این مواد از ترکیب رزینهای مصنوعی و ذرات پرکننده (مانند شیشه یا سرامیک) ساخته میشوند.
ویژگیهای کامپوزیت
– همرنگ دندان: کامپوزیتها در رنگهای مختلف ساخته میشوند تا با رنگ طبیعی دندان بیمار مطابقت داشته باشند.
– چسبندگی بالا: با استفاده از ادهزیو (چسب مخصوص) به دندان میچسبند و نیاز به تراش زیاد دندان ندارند.
– دوام و مقاومت: کامپوزیتهای مدرن مقاومت خوبی در برابر فشار و سایش دارند.
– کاربرد گسترده: برای ترمیم پوسیدگیها، بستن فاصله بین دندانها، اصلاح شکل دندانها و حتی در ونیرهای کامپوزیتی استفاده میشوند.
مراحل استفاده از کامپوزیت
1. آمادهسازی دندان: دندانپزشک ناحیه مورد نظر را تمیز و خشک میکند.
2. اعمال ادهزیو: چسب مخصوص روی دندان زده میشود تا کامپوزیت به خوبی به دندان بچسبد.
3. قرار دادن کامپوزیت: کامپوزیت به صورت لایهلایه روی دندان قرار میگیرد.
4. پختن کامپوزیت: با استفاده از نور مخصوص (لیزر یا LED)، کامپوزیت سفت و محکم میشود.
5. پرداخت و شکلدهی: دندانپزشک کامپوزیت را پرداخت میکند تا با شکل و سطح دندان هماهنگ شود.
مزایای کامپوزیت
– زیبایی طبیعی.
– نیاز به تراش کمتر دندان نسبت به آمالگام.
– قابلیت ترمیم و اصلاح آسان.
معایب کامپوزیت
– هزینه بالاتر نسبت به آمالگام.
– دوام کمتر نسبت به آمالگام در برخی موارد.
– حساسیت به رطوبت (نیاز به محیط خشک برای قرار دادن کامپوزیت).
۲. ادهزیو (چسب) دندانپزشکی
ادهزیوها مواد چسبندهای هستند که برای اتصال مواد ترمیمی (مانند کامپوزیت، سرامیک یا براکتهای ارتودنسی) به دندان استفاده میشوند. این مواد نقش کلیدی در موفقیت ترمیمهای دندانپزشکی دارند.
انواع ادهزیو
1. ادهزیوهای نسل قدیم: نیاز به آمادهسازی سطح دندان با اسید داشتند و مراحل استفاده از آنها پیچیده بود.
2. ادهزیوهای نسل جدید: بهطور کلی به دو دسته تقسیم میشوند:
– ادهزیوهای اچ-اند-رینز (Etch-and-Rinse): ابتدا سطح دندان با اسید فسفریک اچ میشود، سپس چسب اعمال میشود.
– ادهزیوهای سلف-اچ (Self-Etch): ترکیبی از اسید و چسب هستند و نیاز به اچ جداگانه ندارند.
مراحل استفاده از ادهزیو
1. تمیز کردن سطح دندان: هرگونه آلودگی یا پلاک از سطح دندان پاک میشود.
2. اچ کردن (در صورت نیاز): سطح دندان با اسید فسفریک اچ میشود تا منافذ ریز ایجاد شود.
3. اعمال چسب: ادهزیو روی سطح دندان زده میشود و با برس مخصوص پخش میشود.
4. پختن چسب: با استفاده از نور مخصوص، چسب سفت و محکم میشود.
کاربردهای ادهزیو
– ترمیمهای کامپوزیتی: برای چسباندن کامپوزیت به دندان.
– ونیرهای کامپوزیتی و سرامیکی: برای اتصال ونیر به سطح دندان.
– براکتهای ارتودنسی: برای چسباندن براکتها به دندانها.
– اینله و آنلههای سرامیکی: برای چسباندن ترمیمهای غیرمستقیم به دندان.
مزایای ادهزیوهای مدرن
– افزایش چسبندگی مواد ترمیمی به دندان.
– کاهش نیاز به تراش زیاد دندان.
– بهبود دوام و ماندگاری ترمیمها.
۳. کاربرد کامپوزیت و ادهزیو در ارتودنسی
در ارتودنسی، کامپوزیت و ادهزیو برای چسباندن براکتها به دندانها استفاده میشوند. مراحل کار به این صورت است:
1. سطح دندان تمیز و خشک میشود.
2. ادهزیو روی دندان اعمال میشود.
3. کامپوزیت به پایه براکت زده میشود و براکت روی دندان قرار میگیرد.
4. کامپوزیت با نور مخصوص پخته میشود تا براکت محکم به دندان بچسبد.
۴. تفاوت کامپوزیت و ادهزیو
– کامپوزیت: ماده ترمیمی است که برای پر کردن یا اصلاح دندان استفاده میشود.
– ادهزیو: ماده چسبندهای است که برای اتصال مواد ترمیمی (مانند کامپوزیت) به دندان استفاده میشود.